Voor Ygenwijs schreef Tefke van Dijk een recensie over het boek Wie ben ik? En wat wil ik? van Nienke Wijnants:
Al dagen ligt het boek op me te wachten op de keukentafel. Het schreeuwt om aandacht. Ik kan niet om de felle kleuren heen, ze doen haast pijn aan mijn ogen. Wie ben ik? En wat wil ik? Het boek stelt me voortdurend vragen waar ik helemaal niet mee bezig wil zijn. Tenminste, niet elke dag. En misschien wel helemaal niet.
Dat is gelukkig precies het gevoel dat schrijfster Nienke Wijnants onmiddellijk onderkent. Fijn, ze snapt me. Waarom dan toch dit boek? Na haar bestseller Het Dertigersdilemma (40.000 exemplaren verkocht) kreeg Wijnants talloze reacties van lezers die de beschreven keuzestress (onzin, lees ik tegelijkertijd in een artikel van Haroon Ali in de Volkskrant) en de druk om het ‘perfecte leven’ te leiden herkenden. De hoofdstukken authenticiteit en zingeving hadden de meeste indruk gemaakt en de lezers wilden daar graag meer over weten. Met dit boek wil Wijnants op een ‘heldere, niet-zweverige manier beargumenteren dat dubbende dertigers kampen met existentiële vragen (en vervolgens bespreken hoe wij allen met deze vragen kunnen omgaan)’.
“De levensfase van twintigers en dertigers heb ik altijd bestempeld tot ‘het spitsuur van het leven’, de tijd waarin alles samenkomt”
Ik besluit het te proberen, wie weet wat het me oplevert. In het begin beleef ik veel Aha-momenten en dat is altijd fijn. Bijvoorbeeld over de vragen waar je tegenaan loopt als twintiger of dertiger. Je krijgt in die periode veel te verstouwen in relatief korte tijd. Van: waar ga ik wonen? Met wie? Wat wil ik bereiken in mijn werk? Wil ik eigenlijk wel kinderen? Tot: Welke van deze twee televisies wil ik kopen? Ik heb deze levensfase altijd bestempeld tot ‘het spitsuur van het leven’, de tijd waarin alles samenkomt. Een tijd die veel van je vraagt, waarin je druk bent je leven vorm te geven. Wijnants is van mening dat al deze uitingen van twijfel voortkomen uit existentiële twijfel.
De meeste mensen komen zichzelf wel eens tegen in het leven. Ze twijfelen. Aan zichzelf en aan de zin van het leven. Ik weet nog goed dat ik als eerstejaars het vak Filosofie kreeg. Ik kon er niet van slapen. Dacht dat ik gek werd en belde in paniek mijn ouders, meer dan honderd kilometer verderop. Wat is mijn doel in het leven? Waarvoor ben ik op deze wereld? Waarmee ga ik de geschiedenisboeken in? Na een tijdje realiseerde ik me dat ik natuurlijk iets beteken voor deze wereld, ik weet alleen niet precies wat. Maar ik ben hier. Ik loop, ik praat, ik doe dingen. Misschien schop ik wel tegen een steen en voorkom ik daarmee een wereldwijde ramp. Weet jij veel. Ik niet. We weten het niet. Het is de kunst om daar vrede mee te hebben, zonder dat het een soort negatieve berusting wordt.
Ik geloof niet. Niet in een religie in ieder geval. Echt spiritueel zou ik mezelf ook niet noemen. De hoofdstukken die Wijnants dan ook (nuchter en to the point) wijdt aan alle vormen van filosofieën en –ismen die je kunt bedenken, zijn voor mij dan ook maar matig interessant. Ik zoek het niet in bestaande ideeën – ook al kan kennis daarvan heel verhelderend zijn – ik zoek mijn eigen weg in het leven. Ik kan me wel voorstellen dat twijfelende en zoekende lezers wat hebben aan de informatie in het boek.
Ik ben pragmatisch. Volgens Wijnants is dat voor veel mensen een uitvlucht: als je zingevingsvragen niet kunt oplossen, weet het pragmatisme raad met die ongemakkelijke waarheid. Het is voor mij echter geen gemakzucht, maar een bewuste keuze. Gemaakt op basis van kennis en ervaring. Natuurlijk is het goed om (zo nu en dan) na te denken en te filosoferen, maar overdrijf het niet. Blijf er niet in hangen. Je komt er niet uit. Keuzes blijf je bovendien tegenkomen. Soms zijn die lastig en het leven is niet altijd makkelijk. En hé, het leven heeft geen zin. Get over it. Dan maak je maar zin. En probeer daar ondertussen van te genieten.