Op Twitter nomineerde ik coronahamsteraar als woord van het jaar 2020 en niet veel later kwam daar coronahoester bij. (Wist je trouwens dat je die bij Van Dale zelf kunt insturen? Dat kan hier). Ik kreeg hierop de volgende reactie:
Even in de context van ‘hamsteren’. Ik vind het gebruik van beesten als werkwoorden wel grappig, zo vind ik ‘ijsberen’ ook leuk. En ‘katten’ natuurlijk. Weten jij en je Twitter-neerlandici er nog meer? En hoe noemen we dit verschijnsel?— Vincent ter Beek (@vincenttb) March 24, 2020
Dieren als werkwoorden
Natuurlijk weten Twitter-Neerlandici er meer. Een korte greep uit de reacties die volgden (met dank aan @onzetaal):
- geiten
- bokken
- kraaien
- mollen
- papegaaien
- tijgeren
- na-apen
- wurmen
- gieren (homoniem?)
- kauwen (homoniem?)
- (af)vinken
- ezelen
- hazen
- vlooien
- zwijnen
- spinnen
- vliegen
- vissen
- mieren
- buffelen
- keveren
- (uit)vogelen
- tortelen
- hengsten
- rammen
- kikkeren
Iemand kwam zelfs met het voorstel om een subcategorie te maken voor mannelijke zoöniemen met testosteroncomponent. 🙂
Hoe noem je dit taalfenomeen?
Woordenboekmaker en hoofdredacteur van de Dikke Van Dale Ton den Boon kwam met een mooie suggestie ‘hoe dit te noemen’ (en wij keuren het goed):
Woorden als ‘hamsteren’, ‘ijsberen’ en ‘katten’ pleeg ik in huiselijke kring ‘zoöniemen’ te noemen.— Ton den Boon (@tondenboon) March 25, 2020
Vincent ter Beek stelt voor een definitie vast te stellen:
Misschien goed om een definitie vast te stellen van een zoöniem? Bijv. “Werkwoord genaamd naar een dier dat een bezigheid beschrijft dat karakteristiek is voor dat dier.”— Vincent ter Beek (@vincenttb) March 26, 2020
Ook ziet hij mooie taalvernieuwingskansen:
Het biedt ook weer taalvernieuwingskansen. Wat zouden de kersverse werkwoorden ‘honden’, ‘giraffen’ en ‘zebraën’ in dat geval betekenen?— Vincent ter Beek (@vincenttb) March 26, 2020