Met de enorme woonopgave ligt er ook een uitdaging in een aantrekkelijk woonklimaat en een leefbaar centrum. Daar zijn centrummanagers mede voor verantwoordelijk. Wat doen zij? Welke uitdagingen zien zij? Hoe gaan ze daarmee om? En welke rol speelt de provincie? Aan het woord zijn centrummanager Anne Riemersma (Zwolle), dorpsmanager Ruben Baartman (Borne) en Jeff van den Biggelaar, als vertegenwoordiger van centrummanagers in het Retail Platform Overijssel (RPO).
Ruben Baartman werkt fulltime, 36 uur in de week. ‘Die uren zijn ook voor economische zaken. Maar ik ben geen ambtenaarstype. Ik wil er vooral zijn voor de ondernemers; de gemeente redt zich wel.’ Waar Ruben al 4,5 jaar dorpsmanager is in Borne, is Anne Riemersma net een half jaar geleden begonnen in Zwolle. Hij startte met het maken van een toekomstplan voor 2023-2026 om focus aan te brengen. Het plan heeft drie pijlers: belangenbehartiging en community building, evenementen, en uitstraling en veiligheid. ‘We zijn een compacte organisatie. Dat betekent keuzes maken over wat je wel en niet doet.’
Ruben herkent dat. ‘Het is goed om uit te zoeken wat er van je wordt verwacht. Waar leg je focus op? Waar kun je je op richten?’ Volgens Jeff van den Biggelaar wisselt het hoe een centrummanager wordt ingezet, met het aantal beschikbare uren maar ook qua positie. ‘Het is een vrij nieuwe functie en daar moet een basis voor komen. Nu gaat het van strategische denkers tot operationele invullers en alles daartussen. Ondernemers willen weten wat ze kunnen vragen en verwachten.’
Bloembakken vullen
In Borne pakt Ruben veel zelf op. ‘Ik loop er vaak doorheen, zie veel en doe van alles. Zo haal ik fietsen weg als ze er lang staan of vul de bloembakken als die leeg zijn. Je wil het centrum mooi en veilig houden. Daar slagen we in, maar het is wel aanpoten.’ Wat gaat er goed in Borne? ‘De lijntjes zijn kort en ik haal veel op bij zowel de gemeente als de ondernemers’, vertelt Ruben. ‘Ook heb ik veel contact met makelaars, waardoor er weinig leegstand is. De bouw van de nieuwe wijk heeft ook een positieve uitwerking op het centrum en zorgt voor veel nieuwe bezoekers.’
Anne ziet ook Zwolle in rap tempo groeien. ‘De binnenstad moet meegroeien. De grote uitdaging voor mij is goede belangenbehartiging bij grote ontwikkelingen in de stad, en hoe je dat proces goed op de rit krijgt. Zodat je niet tegenover elkaar staat als overheden, ondernemers en inwoners. Dat is niet altijd eenvoudig, want de collectieve belangen zijn niet één-op-één de belangen van individuele ondernemers. Dat wringt soms.’
Winkelen met beleving
Ruben ziet dat ondernemers het moeilijk hebben. ‘Koopavond is geen uitje meer en klanten lopen niet zomaar binnen. Je kunt elkaar versterken in het centrum door samen te werken en niet alleen voor jezelf bezig te zijn. Maak het uitnodigend en neem drempels weg.’ Ook Jeff ziet dat de consument verandert. ‘Mensen willen winkelen combineren met beleving. Consumentenwensen voor het centrumgebied veranderen snel en het is de uitdaging om die ontwikkelingen voor te zijn.’
Het contact met andere centrummanagers vindt Ruben hierin erg waardevol. ‘De maandelijkse bijeenkomsten bij de provincie zijn goud waard. Ik vind dat leerzaam en nuttig. Je loopt vaak tegen dezelfde dingen aan en kunt die met elkaar bespreken. Ook kijken we hoe we elkaar in de regio kunnen versterken. Ik heb daar veel aan.’ Jeff vindt dat iedere plaats zijn eigen charmes heeft. ‘We moeten elkaar niet zien als concurrent; we zijn aanvullend. Als centrummanagers is het goed om elkaar geregeld te spreken.’ Anne wil daar de komende maanden meer in investeren. ‘Voor mij is het een nieuwe opdracht en ik wil alle facetten meenemen.’
Aandacht voor het centrum
De boodschap aan het nieuwe provinciebestuur is helder: Laat ons niet in de steek. Ruben: ‘De aandacht op winkelcentra moet provinciaal en landelijk blijven, want het gaat niet vanzelf. Een leefbaar centrum is belangrijk en een dorpsmanager of centrummanager is onmisbaar. Je bent de spil en het smeermiddel, een aanjager.’ Anne beaamt: ‘Een binnenstad kan niet zonder centrummanager, als verbindingsofficier tussen gemeente, provincie en ondernemers. De politiek moet de rol van de binnenstad voor het hele ecosysteem begrijpen en het belang van steden niet onderschatten. Blijf daar oog voor hebben.’
Volgens Jeff moet het besef er zijn dat ieder centrum meerwaarde heeft. ‘Niet alleen economisch, ook sociaal met ruimte voor een praatje en ontmoeting. Het is ondenkbaar dat een plaats geen centrale plek meer heeft. Het is de opdracht voor de provincie om dat te behouden.’ Kortom: verbinding vanuit de politiek met de centrumgebieden. Jeff: ‘Kom kijken, praat met betrokkenen en neem de bevindingen mee in het beleid. Centrummanagement is complex met vele belangen, maar een centrummanager heeft slechts één belang: een mooi centrum.’
Wat doet de provincie en Stadsbeweging?
De provincie Overijssel is als aanjager ondersteunend, met onder meer financiële middelen, om de samenwerking in centra te stimuleren en kennis en ervaring uit te wisselen. Hiervoor organiseert de provincie bijeenkomsten voor centrummanagers. De Stadsbeweging is aanvankelijk vooral bedoeld om winkelleegstand in binnensteden tegen te gaan en heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een breder programma. (Stedelijke) gebiedsontwikkeling vraagt steeds meer om een geïntegreerde aanpak. Het was een kleine stap om de onderdelen Stadsbeweging, Wonen (Woonkeuken) en Retail samen te voegen en onderdeel te laten zijn van de Overijsselse Aanpak. Een aanpak die zich kenmerkt door te dóen en flexibiliteit.
Dit artikel verscheen op de site van De Overijsselse Aanpak.